İhracatçının El Kitabı
İhracatçının el kitabı; sektör ve büyüklükten bağımsız olarak halihazırda ihracat yapan ya da yapmak isteyen firmalar için dış ticaret hakkında gerekli teknik bilgileri ve güncel gelişmeleri konu alan bir kaynaktır.
İhracatçının el kitabını, ihracata ilişkin teknik adımları ve bilgileri öğrenmek, hızlı ve doğru bilgiye erişmek için firma yetkilileri, ihracat sorumluları ve ilgili herkes kullanabilir. Bu kaynak, ihracatın ana operasyonlarından olan belgelendirme işlemleri, dış ticarette teslim şekilleri ve ödeme yöntemleri hakkında ihracatçıya bir yol haritası çizer.
Detaylı bilgi almak için formu doldurun size ulaşalım
İhracat Çeşitleri Nelerdir?
Özellik Arz Etmeyen İhracat
İhracı yasak veya ön izne tabi ürünler ve yine ihracı kayda bağlı ürünler listesinde olmayan temel gümrük prosedürlerinin uygulandığı ihracat çeşididir.
Ön İzne Bağlı İhracat
İhraç edilmesi belli kanunlar çerçevesinde belli bir makamın iznine tabi tutulmuş malların ihracına ön izne bağlı ihracat denilmektedir.
Kayda Bağlı İhracat
Kayda Bağlı Mallar listesi ilgili Müsteşarlıkça açıklanmakla beraber kapsamdaki malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekmesidir.
Konsinye İhracat
İhraç ürününün kesin satışının daha sonra yapılmak koşuluyla gümrük sınırları dışına çıkartılmasıyla gerçekleştirilir.
İthal Edilmiş Malın İhracı
İthal edilmiş ve vergileri ödenmiş yabancı menşeli malların ihracına denir.
Bedelsiz İhracat
İhracı yasak mallar hariç yurt dışına taşınacakların yanında götürecekleri ya da adına gönderilecek eşyalar, hediyeler, tanıtım ve reklam eşyaları bu gruba girmektedir.
Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
İlgili ihracata ilişkin Başvuru Formundan bir nüsha doldurmak suretiyle üyesi olunan ihracatçı birliğine başvuru yapılarak malın belli bir süre için bir bedel karşılığında yurt dışına çıkarılarak kiralanmasıdır.
Transit ihracat
Yurt dışından, serbest bölgelerden ya da antrepolardan satın alınan malın ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan tekrar ihracatına denir.
INCOTERMS 2020 Teslim Şekilleri
Ticari İşletmede Teslim / Ex Works (EXW)
Tüm masraf ve risklerin alıcıya ait olduğunu bildiren uluslararası teslim şeklidir.
Taşıyıcıya Teslim / Free Carrıer (FCA)
Satıcının ülkesinde teslim yeri belirterek taşımacıya teslim anlamına gelmektedir. Bu tür ticarette ihracat formaliteleri ve belirlenen yere kadar olan yurt içi nakliye masrafları satıcıya aittir.
Gemi Doğurultusunda Teslim / Free Alongsıde Shıp (FAS)
Uluslararası ticarette, satıcının ismi belirtilen limandaki geminin yanında teslimatı gerçekleştirmesi anlamına gelmektedir.
Gemi Bordasında Teslim / Free On Board (FOB)
Tedarikçinin malzemeyi nakliye yapılacağı geminin güvertesine taşıyana kadar olan sorumluluğunu içeren teslim şeklidir.
Mal Bedeli Veya Navlun / Cost And Freight (CFR)
Mal bedeli ve navlun anlamına gelen uluslararasi bir ticari terimdir. İthalat ve ihracatta taşınan ürünün, daha önce belirlenmiş limana kadar bütün taşıma masraflarının tamamen ihracatçı firma tarafından karşılanacağını belirtmektedir.
Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun / Cost, Insurance And Freight (CIF)
Mal bedeli, sigorta ve navlun masraflarının satıcı tarafından üstlenilmiş olduğu teslim şeklini ifade etmektedir.
Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim / Carriage Paid To (CPT)
Satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için gerekli taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder.
Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim / Carriage and Insurance Paid To (CIP)
Satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi gereken taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder.
Belirlenen Yerde Teslim / Delivered at Place (DAP)
): İthalatçının sorumluluğunun minimum düzeyde tutulduğu ihracatçının sorumluluğu ve maliyetinin ise en üst düzeyde olan teslim şeklidir.
Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak Teslim / Delivery Duty Paid (DDP)
Tüm masrafların ve risklerin satıcıya ait olduğu tek teslim şeklidir. DDP teslim şekli ile, satıcı yani ihracatçı firma, alıcı yani ithalatçıya kapıdan kapıya tüm masraflar dahil satış imkânı sunmaktadır.
Boşaltma Noktasında Teslim / Delivered at Place Unloaded (DPU)
Sevkiyatın satıcı firma tarafından organize edildiği, alıcının belirttiği adrese kadar tüm nakliye sorumluluğunun üstlenildiği teslim şekilleri arasında yer almaktadır.
DPU, incoterms 2010'da yer alan DAT yerine, incoterms 2020 ile 01.01.2020 tarihinden geçerli olmak üzere kullanılmaya başlanmıştır.
En Yaygın Ödeme Yöntemleri
Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods)
Bu ödeme şeklinde ithalatçı malı teslim aldıktan sonra mal bedelini ihracatçıya öder. İhracatçı malları alıcı adına sevk ettikten sonra, malı temsil eden belgeleri ithalatçıya, ya doğrudan ya da bedelsiz teslim koşuluyla banka aracılığıyla gönderir. İhracatçının en çok risk üstlendiği ödeme şeklidir.
Peşin Ödeme (Cash Payment)
Bu ödeme şeklinde mal sevkiyatı gerçekleşmeden, ithalatçı mal bedelini ihracatçıya öder. İhracatçı herhangi bir risk üstlenmemektedir; sevkiyatın gecikmesi, malların siparişe uygun olmaması gibi riskler dolayısıyla bu ödeme şeklinde tüm risk ithalatçı üzerindedir.
Akreditifli Ödeme (Letter of Credit)
İthalatçının verdiği talimat doğrultusunda, ithalatçının çalıştığı bankanın belirli bir meblağa kadar ve belirli bir vade için istenilen koşulların yerine getirilmesi ve ihracatçı tarafından ihraç edilen malların ihracına ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında ihracatçıya ödeme yapılacağını taahhüt edilmesini içerir. Her iki taraf için de güven sağlar.
Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
Gümrük Beyannamesi
Gümrük Mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasıyla beraber gümrük idaresine sunulan belgedir.
Çeki Listesi
Malların yüklendiği taşıtlar itibariyle her birim, paket, çuval vb. ağırlığının ayrıntılı gösterildiği listedir.
A.T.A Karnesi
Eşyaların gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan ve milli gümrük belgesi yerine kullanılmak üzere düzenlenen belgedir.
A.TR Dolaşım Belgesi
Türkiye ile Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokol’de öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesi için ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenen belgedir.
EUR.1 Dolaşım Belgesi
EFTA ülkeleri, Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olan diğer ülkeler ile ticarette ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde imzaladığı anlaşma kapsamı ürünlerin ticaretinde düzenlenen belgedir.
Deniz Konşimentosu
Deniz taşımacılığında belge konusu malların taşınmak üzere teslim alındığını ya da yüklendiği kanıtlayan belgedir.
Karayolu Taşıma Belgesi
Malların nakliyeci firma tarafından istenilen yere taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.
Karma Taşıma Belgesi
Belgeye konu malların taşımasında birden fazla taşıma aracı söz konusu olduğu durumlarda taşıyıcı tarafından yükletene verilen ve malların teslim alındığı yerden varış yerine kadar taşınacağını gösteren belgedir.
Konşimento
İhracatçı ile nakliyeye konu olan malları belli bir noktadan diğerine taşıyacak olan taşıyıcı arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.
Menşe Şehadetnamesi
Dış ticarete konu malların menşeini yani üretildiği ülkeyi gösteren belgedir.
Özel Menşe Şehadetnamesi-Form A
Genel Preferanslar sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta düzenlenen menşe şehadetnamesidir.
Proforma Fatura
Anlaşma safhasında ihracatçı tarafından malın birim fiyatı, malın özellikleri ve satış şartlarının yer aldığı, teklifin hangi tarihe kadar geçerli olduğu vb. bilgileri verme amacı güden bir teklifname niteliğindedir.
Ticari Fatura
Satılan malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam bedeli gibi bilgileri gösteren mahallinde tanzim edilen kesin satış faturasıdır.
Navlun Faturası
Navlun satıcı tarafından ödendiğinde düzenlenen taşıma ücretini de gösterir faturadır. Navlun tutarı mal bedeline dahil veya ayrı olarak gösterilebilir.
Gözetim Belgesi
İhraç edilecek malların, ihracattan önce veya sevk sırasında ithalatçının siparişine uygun olup olmadığını belirten bir belgedir. İthalatçının isteği üzerine düzenlenecek bu belgeyi düzenleyecek gözetim şirketi, ithalatçı tarafından belirlenebilir veya ihracatçının seçimine bırakmak mümkündür.